Cangkriman
Cangkriman iku unèn-unèn utawa ukara kang kudu dibatang. Cangkriman umumé kanggo gégojégan. Ana uga cangkriman kang digawé sayembara ing lakon wayang. Cangkriman ana werna-werna, yaiku: cangkriman wancahan, pepindhan, lan blèndèran (plèsèdan). Ana uga wangsalan kang dijawab dhéwé.Cangkriman iku kapérang dadi papat, yaiku:
- cangkriman kang awujud tembung wancahan.
- cangkriman kang awujud pepindhan utawa irib-iribing barang.
- cangkriman kang ngemu surasa blenderan
- cangkriman liya-liyané
Bab lan Paragraf
Cangkriman Wancahan
Wancah iku tegesé cekak. Wancahan iku kudu dibatang kang disusun seka gatra kang ana. Contoné:- kabaketan = nangka tiba nang suketan.
- pakboletus = tapak kebo ana léléné satus.
- burnaskopen = bubur panas kokopen.
- wiwawité, lesbadongé = uwi dawa uwité, tales amba godongé
- yumaerong = yuyu omahé ngerong
- suru bregitu = asu turu di bregi watu
- pakboletus = tepak kebo lelene satus
Cangkriman Pepindhan
Cangkriman pepindhan iku cangkriman kang awujud ukara kang mèmper kaya kanyatané. Contoné:- Sega sekepel dirubung semut = salak.
- Pitik walik saba kebon = nanas.
- Bocah cilik tlusap-tlusup nang kebon = dom (jarum).
- Wit adhikih woh adhakah = waloh.
- Wit adhakah woh adhikih = ringin.
- Kebo bulé cancang marang = buntil
- Gajah nguntal sangkrah = pawon
- Emboké wuda, anaké tapihan = pring
Cangkriman Blèndèran
Cangkriman blèndèran iki cangkriman iki sejatiné ukara pranyatan kang bisa gawé bingung yèn macané salah. Contoné:- Wong adol témpé ditalèni = sing ditalèni témpé, dudu wong sing dodol.
- Wong mati ditunggoni wong mèsam-mèsem = sing mèsam-mèsem wong sing nunggu, dudu sing mati.
- Ndhuwur kencrengan, ngisor jedhoran = wong ngunduh kambil
Cangkriman kang kacetak wacanan
Cangkriman iki rinakit arupa tembang. Tuladha:- Bapak pucung, rèntèng-rèntèng kaya kalung. Dawa kaya ula, pencokanmu wesi miring. Sing disaba, si pucung mung turut kutha. (sepur)
- Bapak pucung, dudu watu dudu gunung. Sangkamu ing Plémbang, ngon ingoné sang Bupati. Yèn lumampah, si pucung lèmbèhan grana. (gajah)
- Bapak pucung, dudu watu dudu gunung. Sabamu ing sendhang, péncokanmu
lambung kéring. Praptèng wisma, si pucung muntah kuwaya.
(klenthing/jun)
Sumber:
http://jv.wikipedia.org/wiki/Cangkriman
Tidak ada komentar:
Posting Komentar